تاثیر بازی درمانی بر درمان اختلالات رفتاری کودکان

کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری، خانواده، آموزشگاه و اجتماع را با مسائل و دشواری های گوناگونی مواجه می کنند و آن ها را نیز در برابر آشفتگی های روانی – اجتماعی دوران نوجوانی و حتی بزرگسالی آسیب پذیر می سازند. پژوهش های مختلف نشان می دهد که تقریبا 30 درصد کودکان و نوجوانان در طول زندگی خود یک اختلال روان پزشکی قابل تشخیص را تجربه خواهند کرد. تعداد کودکانی که وخامت مشکلات آنان در حدی است که نیاز به درمانگری را مطرح می کند در حدود 15 تا 22 درصد تخمین زده شده است.

 یکی از روش های مورد استفاده در بهبود مشکلات رفتاری کودکان، بازی درمانی است. بازی افکار درونی کودک را با دنیای خارجی او ارتباط می دهد و باعث می شود که کودک بتواند اشیای خارجی را تحت کنترل خود درآورد. بازی به کودک اجازه می دهد تا تجربیات، افکار، احساسات و تمایلاتی را که برای او تهدیدکننده هستند، نشان دهند.

بازی درمانی رویکردی ساختارمند و مبتنی بر نظریه درمان است که فرایندهای یادگیری و ارتباط سازگارانه و بهنجار کودکان را پایه ریزی می کند. در بازی درمانی به کودک فرصت داده می شود تا احساسات آزاردهنده و مشکلات درونی خود را از طریق بازی بروز دهد و آن ها را به نمایش درآورد.پژوهش های انجام شده در رابطه با روش ها و مداخله بازی درمانی در کاهش اختلال های هیجانی و رفتاری کودکان، هر کدام اثربخشی این روش را نشان داده اند که در اینجا توجه شما را به نتایج پاره ای از پژوهش های انجام شده خارجی و داخلی در باره تاثیر بازی درمانی بر درمان اختلالات رفتاری کودکان جلب می نمائیم.

در پژوهش دایک وویدس (2001) با استفاده از بازی درمانی بر روی کودکان پیش دبستانی به منظور بهبود مشکلات هیجانی آن ها به کار گرفته شد، نتایج حاکی از کاهش قابل ملاحظه ای از مشکلات هیجانی بوده است.

در مطالعه ای که توسط مک گیو(2000) با عنوان بررسی اثربخشی بازی درمانی گروهی بر کاهش مشکلات رفتاری، افزایش سازگاری عاطفی، بهبود مفهوم و افزایش خودکنترلی در شمال تگزاش با نمونه ای به اندازه 30 نفر بر روی کودکان پیش دبستانی انجام شد نتایج پژوهش حاکی از آن بود که تمایلات مثبت در رفتار کودکان ایجاد شد.

باگرلی و پارکر(2005) بیان کردند که بازی درمانی بر یادگیری، خودکنترلی، مسولیت، ابراز احساسات، احترام گذاشتن، پذیرش خود و دیگران، بهبود مهارت های اجتماعی، عزت نفس، کاهش افسردگی و اضطراب موثر است.

در مطالعه ای که توسط دانجر(2003) بر روی کودکان پیش دبستانی در شمال تگزاس انجام شد نتایج نشان داد که استفاده از بازی درمانی به عنوان یک راه کار مداخله ای موثر برای کودکان دارای مشکلات زبانی، رشد مهارت های زبان بیانی – دریافتی را بهبود نمی بخشد، ولی باعث کاهش اضطراب در کودکان می شود.

در پژوهشی که توسط هنیز (1993) با هدف بررسی تاثیر بازی درمانی بر اختلالات رفتاری کودکان 8 – 5 ساله انجام شد، داده ها حاکی از این بود که بازی درمانی به کاهش اختلالات رفتاری کودکان منجر شده است.

یافته های دگراویرارگاران (1994) بر روی کودکان دارای اختلال رفتاری پرخاشگری نشان می دهد که بازی درمانی بر سازگاری و کاهش مشکلات کودکان دارای اختلال رفتاری پرخاشگری موثر بوده است.

در مطالعه ای که توسط زارع و احمدی (1386) بر روی کودکان 7 تا 9 ساله مرکز شبانه روزی شهید رضایی اقلید با نمونه ای به حجم 6 نفر انجام شد، نتایج تحقیق گویای آن بود که جلسات بازی درمانی گروهی به شیوه شناختی – رفتاری موجب کاهش مشکلات رفتاری شده است.

طبق مطالعه انجام شده توسط زارعپور، خشکناب، کاشانی نیا (1388) به عنوان اثربخشی بازی درمانی گروهی بر میزان افسردگی کودکان، نتایج تحقیقات نشان دهنده اثر بخشی بازی درمانی بر کاهش افسردگی کودکان در سطح معناداری بوده است.

در پژوهشی که توسط جنتیان و نوری (1385) در مورد اثربخشی بازی درمانی مبتنی بررویکرد شناختی – رفتاری بر شدت علائم اختلال بیش فعالی/ کمبود توجه انجام شد، دریافتند که از بازی درمانی می توان به عنوان یک روش درمانی موثر برای این کودکان استفاده کرد.

باعدی (1380) نشان داد بازی درمانی شناختی – رفتاری در کاهش پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال سلوک موثر بوده است. امجدی (1385) در پژوهش با عنوان بررسی تاثیر بازی درمانی به شیوه شناختی – رفتاری بر کاهش مشکلات پرخاشگری دانش آموزان دبستانی نشان داد بازی درمانی بر کاهش پرخاشگری کودکان موثر بوده است.

و بالاخره در تحقیقی که توسط ملک و همکاران (1392) انجام شد این نتیجه حاصل شد که بازی درمانی در درمان اختلالات رفتاری کودکان دچار اختلال در خواندن موثر بوده است.منبع : مجله ناتوانایی های یادگیری، دوره 2، شماره 4، تابستان 1392، ص144-141